یادگیری برای دانش آموزان یک فعالیت مهم به شمار می آید. اما این بدان معنا نیست که دانش آموزان نباید در حین آن سرگرم باشند. در واقع، انجام بازی با کمک به دانش آموزان در هنگام یادگیری، انگیزه آن ها را افزایش می دهد، آزادی عمل بیشتری به آنها می دهد و باعث افزایش خلاقیت در ذهن آنها می شود. البته وقتی از بازی صحبت می کنیم حتما نباید یک فعالیت پیچیده پر زرق و برق را درنظر بگیریم. در واقع نیازی نیست که حتما شبیه ساز یک عمل جراحی قلب بازی را در کلاس اجرا کنید. با بازی های ساده هم می توانید به اهداف خود برسید.
چرا دانش آموزان باید در کلاس بازی کنند؟
دانش آموزان هنگامی که به مدرسه می روند، مانند معلمان خود دغدغه های مختلفی دارند. دغدغه هایی از جنس محتوای آموزشی، شیوه انتقال مطالب، انجام تکالفی و یادگیری درس موردنظر، همه باعث می شود تا دانش آموز و معلم کمی فشار و استرس تجربه کند. حال اگر در کلاس درس جدای از فضا آموزشی، فعالیت اضافه ای در جهت افزایش نشاط در کلاس انجام شود، به بهترین شکل می شود این استرس و فشار را از روی دانش آموز برداشت تا با ذهنی باز تر به فعالیت های آموزشی بپردازد.
امکان بازی در کلاس درس، به دانش آموز این انگیزه را می دهد که علاوه بر یادگیری مطالب جدید که در سیستم آموزشی برای او برنامه ریزی شده، در کلاس و به خواست معلم خود که به طور طبیعی یک شخصیت آموزشی دارد، اجازه دارد فعالیت هایی را انجام دهد که باعث سرگرمی و نشاط او می شود. به همین دلیل ارتباطی بین معلم و دانش آموز برقرار می شود که جدای از آن شیوه قدیمی امر و نهی به دانش آموزان است.
انجام بازی های رقابتی در قالب رقابت های فردی یا گروهی، بازی های همکاری محور و سرگرمی های تفننی، علاوه بر کاهش فشار درسی از روی دانش آموزان، به معلم یا مربی این امکان را می دهد تا خلق و خوی دانش آموزان را از روی این فعالیت های انفرادی و گروهی بهتر بشناسند و متناسب با آن برنامه ریزی هایی برای فعالیت های آموزشی و پژوهشی دانش آموزان کلاس خود انجام دهند.
در طول انجام بازی در کلاس درس، معلم به راحتی می تواند تشخیص دهد که کدام دانش آموزان توانایی رهبری گروه را دارند، کدامیک از آنها عملگرا تر و کدامیک شخصیت نظریه پردازتری نسبت باقی هم کلاسی های خود دارد.
اگر می خواهید بیشتر در مورد مزایای بازی کردن در کلاس درس بدانید می توانید به مقاله زیر مراجعه کنید: اهمیت بازی کردن در مدرسه
چه بازی هایی برای کلاس درس مناسب است؟
قبل از اینکه به چند نمونه از بازی هایی را که می توان در کلاس درس اجرا کرد اشاره کنیم، بهتر است ببینیم چه نوع بازی هایی برای کلاس درس مناسب است و تاثیر بیشتری در کلاس خواهد داشت.
دانش آموزان پس از گذراندن دوره خردسالی که به طور طبیعی بیشتر زمان خود را صرف سرگرم شدن به شیوه های مختلف می کنند، وارد مدرسه می شوند که بایدبیشتر زمان مفید روز خود را در آن بگذرانند. نشستن سر کلاس درس یکی از کار هایی است که علاوه بر سختی های روانی، در دراز مدت منجربه بیماری ها و آسیب های فیزیکی به انسان می شود. از طرفی طبق گفته محققان، به ازای هر 50 دقیقه آموزش در کلاس در باید 10 دقیقه استراحت به دانش آموز داده شود تا به ذهن خود استراحت دهد. در ادامه به بررسی چند نوع بازی که در کلاس درس یا در حیاط مدرسه می توان انجام داد می پردازیم:
بازی های حرکتی
از آنجاییکه بیشتر زمانی که دانش آموز در مدرسه می گذراند، پشت نیمکت های عموما غیر استاندارد و ناراحت می نشیند، لازم است تا در زمان استراحت و فراغت خود به فعالیت های حرکتی بپردازد. معلم کلاس می تواند برای انجام این مهم، بعد از گذشت یک زمان مشخص از کلاس، نرمش هایی را برای دانش آموزان در نظر بگیرد تا آنها در سر جای خود به صورت ایستاده یا نشسته این کار را انجام دهند. ساده ترین فعالیت حرکتی هم همین نشستن و برخاستن های مکرر است.
بازی های ذهنی
برای دور کردن ذهن دانش آموزان از فضای فکر کردن ها و فعالیت های ذهنی منطقی برای یادگرفتن مطلاب آموزشی ای مثل انجام عملیات ریاضی سنگین یا تحلیل یک قطعه شعر یا نثر، معلم کلاس می تواند فعالیت های ذهنی ای که بر پایه قوه تخیل و هنری انسان است را در نظر بگیرد تا دانش آموزان با انجام آن به قوه منطقی مغز خود استراحت دهند. ازجمله این کار ها می توان به طرح معما های انتزاعی اشاره کرد که دانش آموز بدون فکر کردن منطقی و براساس خلاقیت خود به آنها پاسخ دهد.
حال بهتر است به ذکر چند نمونه از بازی های ساده ای که در کلاس درس قابلیت اجرا شدن را دارند می پردازیم:
نمونه هایی از بازی در کلاس درس
هنگ من
بازی هنگ من یک بازی بسیار معروف است که در همه جای دمیا به عنوان یک سرگرمی تفننی شناخته می شود. این بازی به اینصورت است که یک نفر کلمه ای را در ذهن خود انتخاب می کند و به تعداد حروف آن روی تخته خط تیره می کشد. حال بازیکنان باید حروفی را به آن شخص بگویند. اگر این حروف در کلمه موردنظر بود، در جایگاه آن حرف در کلمه روی تخته آن را قرار می دهد. بازی به این صورت است که در ابتدا تعدادی حرف را پیشنهاد می دهید و پس از آن سعی می کنید کل کلمه را حدس بزنید. توجه داشته باشید تعداد حدس های شما محدود و به اندازه تعداد حروف آن کلمه است.
بشین پاشو نرمش کن
یک فعالیت ساده و بسیار موثر برای تامین فعالیت های حرکتی دانش آموزان در مدرسه، نرمش های ساده ای است که در کلاس در بدون تاینکه فضای زیادی مورد نیاز باشد قابل اجراست. معلم یا کربی کلاس می تواند با دادن فرمان هایی از دانش آموزان بخواهد تا سر جای خود بنشینند، بلند شوند و با حرکات نرمشی ساده ای را انجام دهند. این فعالیت ها تا حدی از بروز بیماری های ستون فقرات که در اثر یکجانشینی برای دانش آموز ممکن است اتفاق بیافتد، جلوگیری می کند.
نقاشی سرعتی
برای رها شدن دانش آموز از فعالیت های فکری منطقی و افزایش خلاقیت او، باید به بخشی از مغز که وظیفه فعالیت های محاسباتی و منطقی را دارد استراحت داد و از بخشی که مربوط به فعالیت های خلاقانه و هنری است استفاده کرد. به همین منظور معلم کلاس می تواند یک موضوع یا کلمه را پیشنهاد دهد تا ظرف مدت کوتاهی دانش آموزان کلاس آن را نقاشی کنند و بهترین نقاشی را مورد تشویق قرار دهند.
حرف آخر
امروزه بازی در کلاس درس یک فعالیت ضروری به حساب می آید. بازی در کلاس باعث می شود تا اشتیاق دانش آموزان برای رفتن به کلاس درس بیشتر شود و از طرفی به پویاتر شدن کلاس و شناخت بهتر معلم از دانش آموزان خود کمک بسیار زیادی می کند. به همین دلیل لازم است تا معلم ها و مربی های امروزی، علاوه بر تخصص در امور آموزشی، پژوهشی و پرورشی به یک متخصص حوزه بازی هم تبدیل شوند. برای این منظور می توانید به مقاله چگونه گیمیفیکیشن (بازی گونه سازی) به تقویت انگیزه دانش آموزان کمک می‌کند؟ مراجعه کنید.
لینک کوتاه مقاله : https://marook.ir/mag/?p=27657